Unsa man ang nakita sa mga karaang propeta, ug unsa man ang wala nila makita? Sa wala pa si Kristo, ang Dios naggahin ug mga ulipon ug mga propeta, aron mamahimong mga sulo o iwag nga magadan-ag sa dalan sa katawhan. Adunay bahin sa plano sa Dios alang sa umalabot nga kaliwatan nga gikapadayag pinaagi kanila. Ang pinadayag sa Dios ngadto sa karaang katawhan sa wala pa si Kristo maoy usa ka "landong lamang sa mga butang umalabut" (Mga Taga-Colosas 2:17). Wala sila makakita sa tanang mga panghitabo, ilabi na niadtong kalabut sa iglesya sa Ginoo. "Ang mga propeta nga nagtagna mahitungod sa grasya nga igahatag kaninyo,-- kini sila nangita ug nagpakisusi mahitungod niining maong kaluwasan; ilang gisusi kinsang tawhana o unsang panahona ang gipasabut sa Espiritu ni Kristo nga diha kanila sa ilang pagtagna sa mga pag-antus ni Kristo ug sa himaya nga modason niini. Ug kanila gipadayag nga dili sa ilang kaugalingon kondili kaninyo nanag-alagad sila diha sa mga butang nga karon gikapahibalo na kaninyo pinaagi sa mga tawo nga nagawali sa Maayong Balita pinaagi sa Espritu Santo nga pinadala gikan sa langit, mga butang nga niini ang mga manulonda nangandoy sa pagsud-ong" (1 Pedro 1:10-12). Aron mahatag ang pinakatin-aw nga pagpadayag sa unsay atong ginasulti, atong pamalandongan ang laraw o diyagrama sa Hulagway 1 – Ang Mapanagnaong Mata.
Dinhi niining diyagrama ang matag kinatumyan nga bahin nagatimaan sa usa ka mahinungdanong panghitabo nga nakaapekto o makaapekto sa yuta ug sa mga lumulupyo niini. Ang karaang mga propeta nakakita sa mga hataas nga bahin nga gipakita dinhi niini nga laraw, apan wala sila makakita sa unsay atong ginatawag ug "walog", ug ang hamubo nga dapit nga nagatimaan sa pagsakgaw (paglalin) sa iglesya. Atong hisgutan ang pipila ka mga panig-ingnan sa mga panghitabo nga nakita sa karaang mga propeta, nga gihulagway sa mga kinatumyang bahin sa diyagrama diha sa Hulagway 1.
Ang Dios adunay katuyoan sa matag-usa ka panghitabo nga gitagna sa karaang mga propeta. Mahinungdanon kaayo ang pagpakasabot sa dapit nga nahimutangan sa nasud sa Israel ug sa iglesya diha sa plano sa Dios. Ang katumanan sa mga saad sa Dios alang sa Israel dili susama sa unsay alang sa iglesya; mao kini ang hinungdan nganong ang karaang mga propeta nakakita lamang sa mga panghitabo sa umalabot diha sa usa ka may kinutuban o limitadong paagi.
Sumala sa imong makita diha sa Hulagway 1 – Ang Mata sa Propeta, ang karaang propeta wala makakita sa unsay gilarawan sa "walog," ang iglesya, ni sa kinatumyan sa pagsakgaw sa iglesya. Kini nga walog naghulagway sa panahon taliwala sa pag-abot sa Espiritu Santo ug sa pagsugod sa Dakong Kasakitan. Ang propeta sa karaan walay kahibalo kon unsa gayud ang iglesya, sumala sa tinagong katuyoan sa Dios. Makita niya ang tanang may kalabutan sa iyang nasud nga Israel, bisan sa kakulang sa pagpanabot; apan dili niya makita ang mahitungod sa bag-ong pakigsaad diha kang Kristo Jesus, nga mao ang iglesya ingon nga puloy-anan sa Espiritu Santo. Ang Mga Taga-Efeso 3:5-6 nagasulti mahitungod sa tinago, "nga sa kanhing kapanahonan wala gikapahibalo ngadto sa mga anak sa mga tawo, maingon sa pagpadayag niini pinaagi sa Espiritu ngadto sa Iyang balaang mga apostoles ug mga propeta: nga ang mga Gentil mamahimong isigkamanununod, bahin sa mao rang lawas, ug umalambit sa Iyang saad diha kang Kristo pinaagi sa maayong balita." Ang Mga Taga-Colosas 1:26-27 nagasulti sa "tinago nga nalilong gikan sa mga kapanahonan ug gikan sa mga kaliwatan, apan karon gikapadayag ngadto sa Iyang mga balaan. Ngadto kanila nga gibut-an sa Dios ang pagpahibalo kon unsa ang kadato sa himaya niini nga tinago taliwala sa mga Gentil: nga mao si Kristo diha kaninyo, ang paglaum sa himaya." Ang iglesya, ingon nga lawas ni Kristo ug puloy-anan sa Espiritu Santo, nalilong alang sa mga katigulangan sa panahon nga wala pa si Kristo, hangtud sa pag-abot sa mga tinun-an ug mga apostoles ni Jesus. Gikan sa Adlaw sa Pentecostes, ang katuyoan sa Dios kalabot sa laraw sa Iyang iglesya gikahatag na ngadto kanila nga nagahigugma sa Ginoo ug nagakinabuhi diha sa pagkamasinugtanon sa Iyang Pulong. Ang iglesya nagapaabot sa Iyang Ginoo ug Bana; sa laing bahin, ang Israel nagapaabot sa Mesias ug Hari.
Busa, sumala sa karaang mata sa propeta, ang sunod nga panghitabo nga pagatumanon alang sa Israel mao ang Dakong Kasakitan (tan-awa ang Hulagway 1). Adunay daghang mga kasulatan nga nagpakita sa tin-aw kon giunsa paglaktaw gikan sa kamatayon ni Jesus ngadto sa mga panghitabo sa Dakong Kasakitan, sa walay pag-agi sa panahon sa iglesya, tungod kay ang katawhan sa wala pa si Kristo wala makakita sa iglesya. Pananglitan, ang Joel 2:28-32 nagahisgot ug tulo ka mga panghitabo nga sumala sa mata sa propeta mahitabo sa sunudsunod nga paagi:
Ang pagbubo sa Espiritu Santo (Joel 2:28-29)
"Ug mahitabo pagkatapos niini nga Akong igabubo ang Akong Espiritu nganha sa tanang unod; ang inyong mga anak nga lalaki ug ang inyong mga anak nga babaye magapropesiya, ang inyong mga tigulang nga lalaki magadamgo ug mga damgo, ang inyong mga batan-ong lalaki magapakakita
ug mga panan-awon. Ug usab diha sa Akong mga sulogoong lalaki ug nganha sa Akong mga sulogoong babaye Akong igabubo ang Akong Espiritu niadtong mga adlawa." (Tan-awa usab ang Mga Buhat 2:1-20)
Mga panghitabo sa Dakong Kasakitan (Joel 2:30-31)
"Ug Akong igapakita ang mga katingalahan diha sa kalangitan ug diha sa yuta: dugo ug kalayo ug mga haliging aso. Ang adlaw mamahimong kangitngit, ug ang bulan mahimong dugo, sa dili pa moabot ang dako ug makalilisang nga adlaw sa Ginoo." (Tan-awa usab ang Mateo 24:29, Pinadayag 6:12)
Mga panghitabo sa Milenyo (Joel 2:32)
"Ug mahitabo nga si bisan kinsa nga magatawag sa ngalan sa Ginoo pagaluwason. Kay diha sa Bukid sa Sion ug diha sa Jerusalem maanaay pagpahigawas, sumala sa giingon sa Ginoo, sa mga salin kinsa gipanagtawag sa Ginoo." (Tan-awa usab ang Ezequiel 37:21- 25, Zacarias 14:1-11)
Unsa man ang nahitabo taliwala sa pagbubo sa Espiritu Santo (bs. 2:28-29) ug sa mga panghitabo sa Dakong Kasakitan (bs. 2:30-31)? Diha niini nga hugna sa panahon mibarog ang iglesya, nga wala makita sa karaang propeta; mao kini ang hinungdan kon ngano nga "gilaktawan" sa mga propeta kana nga hugna sa panahon. Adunay laing mga kasulatan (mga panagna) nga nagapakita niining mao ra usab nga mensahe (Daniel 9:26-27, Lucas 23:27-31, ubp.).
Paglangkob:
Israel: mao ang katawhan sa Dios nga Iyang pagabantayan. Ang Dios nagasaad ug usa ka yuta gikan sa suba sa Ehipto ngadto sa Suba sa Euprates (Genesis 15:18). Mao kini ang mamahimong Gingharian ni Kristo (milenyo) ibabaw niini nga yuta.
Ang iglesya: mao ang pangasaw-onon sa Anak sa Dios, nga si Jesus, ug isigka-manununod uban Kaniya diha sa Gingharian sa Amahan. Ang Dios nagasaad sa Bag-ong Jerusalem, ang puloy-anan sa Dios Amahan, nga pagatukoron diha sa bag-ong Yuta (Pinadayag 21-22). Ang iglesya dili mao ang espirituhanon nga Israel.